Günümüzün gittikçe dijitalleşen dünyasında önem kazanan bilişim teknolojilerinden birisi de, veri akışı sağlayarak, cihazlar arasında iletişimi mümkün kılan portlardır. Birden fazla bilgisayara ait IP adreslerinin; aynı anda pek çok amaçla birbirleri ile veri alışverişi yapmalarını sağlayan portlar, bilgisayarlar arası iletişim için kritik önemde bir araçtır.
Siz okuyucularımız için dikkatlice ve ayrıntılı bir şekilde araştırarak elde ettiğimiz bilgilerden derleyerek kaleme almış olduğumuz bu yazımızın devamında; Port Nedir, port türleri, port numarası nedir ve popüler port numaraları gibi çeşitli konular hakkında birtakım bilgilere yer vereceğiz.
Port Nedir?
Bu soruya kısaca yanıt verilmesi gerekirse; portların, birden fazla bilgisayar arasında köprü görevi görerek iletişim kurulmasını sağlayan bir tür teknoloji olduğunu söylemek mümkündür.
Tıpkı insanların birbirleri ile iletişim kurması imkanını tanıyan telefon numaraları gibi; bilgisayarların da, bağlı oldukları internet ağı vasıtasıyla birbirleri ile iletişim kurmak adına kullanmakta oldukları dinamik ya da statik bir IP adresi mevcuttur.
Ancak portlar; telefon numaraları örneğinin aksine, “:” işaretinden sonra, 0-65535 arası ve her biri farklı bir amacı temsil edecek şekilde bir değer gelerek birden fazla cihaz arasında iletişim kurulmasını sağlamaktadır. İletişim ve veri alışverişi için kritik öneme sahip bir teknoloji olan bu portlar, UDP ve TCP olmak üzere iki kategoriye ayrılmaktadır.
Port Türleri
İletişim ve veri alışverişi için oldukça önemli bir teknoloji olan portların, UDP ve TCP portları olmak üzere iki farklı kategoriye ayrıldıklarından bahsetmiştik. Şimdi gelin ve bu iki kategoriye de bir göz atalım.
1. TCP Portları: Birden fazla bilgisayar arasında gerçekleşen iletişim esnasında hem veri alışverişini hem de kimlik doğrulaması sağlayan bir port türü olan TCP’nin tam açılımı Transmission Control Protocol dür. Aslen ABD Savunma Bakanlığı tarafından, birden fazla bilgisayar arasında gerçekleşen iletişimde yaşanabilecek kayıpların önüne geçmek için tasarlanmış ve geliştirilmiştir. Bluetooth ya da Airdrop gibi bir araç ile benzer şekilde paylaşmayı düşündüğünüz verileri paylaşmanızı sağlayacak olan bu port türü; HTTP, SSH, FTP ve TELNET gibi protokoller tarafından kullanılmakta olup, her birisinin kendine özel bir 0-65535 arası numarası bulunmaktadır.
2. UDP Portları: Tam açılım User Datagram Protocol olan UDP; genellikle video ile ses iletişimi gerçekleştirmek için geliştirilmiş olan bir port türüdür. Daha hızlı bir alternatifi olduğu TCP portlarının aksine kimlik doğrulaması yapmak ya da veri bütünlüğünü sağlamak zorunda olmayan bu port türünün çalışması ile alakalı olarak bir örnek verecek olursak; bir videoyu arkadaşınıza izletmek ya da ona bir şarkı dinletmek için elinizdeki telefonu, arkadaşınıza verdiğinizi hayal edin. Telefon o an elinizde olmadığı için, eğer arkadaşınızın art niyeti varsa size ait tüm özel bilgilere erişebilir.
Port Numarası Nedir?
Yazımızın başlarında portların; “:” işaretinden sonra, 0-65535 arası ve her biri farklı bir amacı temsil edecek şekilde bir değer getirerek, birden fazla cihaz arasında iletişim kurulmasını sağladıklarından bahsetmiştik.
Bu çerçevede her birine bir numara atanan portlar, ağa bağlı olan tüm cihazlarda standart bir hale getirilir. Fakat çoğu portun, belirli protokoller için ayrıldığını unutmamamız gerekir. Örneğin; tüm Hypertext Transfer Protocol (HTTP) mesajları, 80 numaralı porta gitmektedir. IP adresleri; mesajların belirli cihazlara gidip gelmesini sağlarken, port numaraları ise bu cihazlardaki belirli hizmetlerin ya da uygulamaların hedeflenmesini sağlar.
Popüler Port Numaraları
Bazı portlar, popüler oluşları ve kullanımları sayesinde diğerlerine kıyasla öne çıkmaktadır. Yazımızın bu kısmında, bu portlardan üçünü sizlere kısaca tanıtacağız.
1. 21 Numaralı Port: FTP (File Transfer Protocol) protokolü için kullanılan bu port, bir istemci ile sunucu arasında dosya transferine olanak tanır. Genellikle web sunucularına dosya yüklemek veya sunucudan dosya indirmek için kullanılır. Şifreleme desteği olmadığından güvenlik açısından dikkatli olunması gerekir.
2. 22 Numaralı Port: SSH (Secure Shell) bağlantıları için kullanılan bu port, uzaktan sunucu yönetimi ve dosya transferi (SCP, SFTP) işlemleri için güvenli bir kanal oluşturur. Sunucu yönetimi yapan sistem yöneticileri tarafından sıklıkla tercih edilir.
3. 80 Numaralı Port: Farklı kullanıcıları güvenli bir ağa bağlamak için olan HTTP’ye atanmış olan bu port, bir HTTP sunucusuna sayfa istekleri göndermek ve buradan istekler almak için kullanılmaktadır. Genellikle WWW’ya (world wide web) bağlanan bu bağlantı noktası, güvenli olmamasından ötürü siber suçlular tarafından kullanabilecekleri bir saldırı noktası olarak görülmektedir.
4. 443 Numaralı Port: HTTPS protokolünün yayınlanması ile beraber bu protokol için varsayılan port haline gelen 443 numaralı port, sunucu ile web tarayıcısı arasında şifreli iletişime izin veren bir güvenlik protokolüdür.
5. 3306 Numaralı Port: MySQL bağlayıcıları ile mysqlpump ve mysqldump gibi yardımcı nitelikteki programlar tarafından kullanılmakta olan MySQL protokolü için varsayılan bu port; MySQL veritabanlarına veri işlemek ve buradaki veriyi okumak için iletişim kurmak için kullanılır.
