Hosting firmalarının web sitelerinde ya da reklamlarında sıklıkla karşılaştığımız uptime teriminin ne olduğunu merak eden ve bu oranın nasıl hesaplandığı ile ilgili bilgi edinmek isteyen kişiler için rehber niteliğindeki bu yazımızı hazırladık.
Uptime Nedir?
Uptime, bir sistemin güvenirliğinin ölçülmesine yarayan bir kavram olmaktadır. Uptime ile bir cihazın çalışarak geçirdiği süreyi yıl, ay, hafta, gün, saat ve saniye olarak olarak belirten bir metriktir.
Bu tanımdan yola çıkarak diyebiliriz ki yüksek uptime oranına sahip olan bir hosting firmasının sunucuları neredeyse hiç boşluk olmadan çalışmaktadır. Bu özelliği sayesinde de sunucularından hizmet alan web siteleri sürekli olarak erişilebilir bir haldedir. Bu ölçümler özellikle e-ticaret siteleri için önemli olmaktadır.
Diğer bir yandan downtime terimi ise sunucuların kesintilere uğradıkları süreyi ifade etmek için kullanılan bir terim olmaktadır. Bu oranın yüksek olması ise sunucuların hizmet vermeyi kestiği anlamını taşıdığı için müşterilerin memnun olmaması anlamı taşımaktadır.
Bir hosting firması dünyanın en iyi firması olsa ve en yüksek uptime oranlarına sahip olsa bile bazı zorunlu kesintiler yaşamak zorundadır. Bu zorunlulukların başında bakım ya da güncelleme gibi konular gelirken; doğal afetler ya da ciddi elektrik kesintileri de bazı durumlarda etkili olmaktadır.
Diğer bir yandan sunucularda yaşanılan tüm kesintiler aynı etkiye sahip olmamaktadır. Örneğin hafta sonu sabahın erken saatlerinde gerçekleştirilen bir kesinti ile hafta içi öğleden sonra gerçekleşen bir kesintinin etkileri çok farklı olmaktadır.
Kesinti sürelerinin etkilerini belirleyen bir diğer etken ise web sitelerinin büyüklükleri olmaktadır. Az ziyaretçi sayısına sahip olan blog gibi web sitelerinin bir saat boyunca kesintiye uğraması ile global bir alışveriş sitesinin bir saat kesintiye uğraması aynı etkiyi yaratmayacaktır.
Uptime Oranı Nasıl Hesaplanır?
Uptime oranı hesaplamasında online olma süresi ve toplam etkin kullanılabilirlik verileri kullanılmaktadır. Toplam erişim süresi ise yıl içerisinde ki gün sayısının (365) günlük saat sayısıyla (24) çarpılmasından elde edilmektedir. 365*24=8.760 olarak hesaplanır.
Toplam online olma süresinin hesaplanması için ise firmalarının yıl içerisinde ne kadarlık bir süre kesinti planlaması ile alakalı olmaktadır. Örneğin bir firma yıl içerisinde 10 saat planlı kesinti süresi belirlemiş ise o zaman toplam online olma süresi (365*24)-10=8.750 saat olarak hesaplanmaktadır.
Uptime oranın hesaplanması için ise toplam online olma süresinin toplam erişilebilir olunabilecek süreye bölünmesi ile elde edilmektedir. Örnekten yola çıkarsak da bu oran 8.750/8.760=99,885 olmaktadır.
Eğer bir hosting firması uptime oranını %99 olarak belirtiyorsa bu oran ilk başta web siteleri için iyi olduğu düşünülebilinir. Ancak bu zamana çevrildiğinde karşımıza 3,5 gün kesinti olacağı çıkar ki bu da web siteleri için uzun bir zaman olmaktadır.
Hosting firmalarının kesinti süreleri içerisinde doğal afetler ya da siber saldırılar gibi sebeplerle sunucunun kesintiye uğraması yer almaz. Diğer bir yandan planlanan sunucu bakımları da hosting firmaları tarafından sunulan kesinti süreleri içerisinde yer almamaktadır. Bu etkenler nedeniyle sunucuların kesintiye uğraması durumunda ise web sitenize ulaşım sağlanmaz ve siz bu süre için de herhangi bir geri ödeme alamazsınız.
Uptime Niçin Kullanılır?
Web sitelerinin her zaman ulaşılabilir olması gerekmektedir. Aksi halde ciddi şekilde ziyaretçi kaybedilir. Bunun içinde hosting firmalarının en iyi erişim oranlarını sunmaları gerekir. Bu oranların yüksek olması sayesinde de hosting firmanıza güvenebilir ve web sitenizin her zaman ulaşılabilir olduğundan emin olabilirsiniz.
